Critical Alignment Yoga, K.U.Z. Ken u zelf, Lekker hoor, Ontspanning, Why yoga?

Meer vrijheid!

Dit wordt een tekstje over vrijheid. Vrijheid blijkt nogal al een ding, zelfs of juist in de politiek. Het lijkt me niet zo wijs om hier mijn politieke standpunten te verkondigen, maar ik kan het niet laten. Zo snap ik niks van mensen die denken, dat als je geboren bent in welvarend Nederland je dat allerlei levenslange rechten op rijkdom geeft. Ik ben dan wel weer voorstander van het idee, dat alle mensen met een vernietigend, destructief idee naar een plek ver weg moeten – maar daar heeft het woordje Islam niks mee te maken. Bueno, vrijheid dus.

Als je het over vrijheid hebt, kun je denken aan vrijheid van meningsuiting, onderwijs, godsdienst, vestiging, vereniging enzovoort. Je kunt ook denken aan bewegingsvrijheid en dat is momenteel helemaal mijn ding.

Keurslijf

Kent u het boek ‘Oei, ik groei’? Dat gaat over de ontwikkeling van kleine kindjes. Die ontwikkeling gaat niet geleidelijk en leuk stapje voor stapje. Nee, weken hangt er een volgende stap in de lucht en ineens – soms binnen een paar uur, neemt zo’n kleintje de stap. Dan praat zo’n minimensje ineens in zinnetjes. Ik heb stellig de indruk dat het bij volwassenen niet zo anders gaat. Althans bij mij. Mijn recente oei-ik-groei gaf mij een enorme dosis bewegingsvrijheid terug. Ik liep over straat op weg naar de Appie en voelde me ineens zoveel lichter en dus vrijer. Alsof ik een soort keurslijf kwijt was.

Corset

Ik wil graag beschrijven hoe dat voelt zo’n keurslijf en wel omdat ik weet dat mijn nieuw verworven vrijheid straks normaal zal zijn. Gelukkig werkt dat zo met nieuwe situaties. Het nadeel is, dat het plezier van de nieuwe verworvenheid daarmee ook kleiner wordt. Ach ja, blijven groeien dus.

Het gevoel van een keurslijf voelt letterlijk als een corset of een harnas dat twee tandjes te strak zit. Nu ik achter mijn computer zit, met naast me een to-do-lijst met daarop alles wat ik vanochtend nog wil weg werken, voel ik mijn keurslijfje gewoon weer zitten. Nee, echt kwijt ben ik hem nog lang niet. Rond mijn ribben zit een soort kracht die me in elkaar duwt. Ook bij mijn schouderbladen en in mijn heupen voel ik het. Het is alsof die kracht me in een soort foetushouding dwingt. En he listen dat is echt onhandig als je achter je compu in een arboverantwoorde houding wil werken.

Foetushouding

Als ik me nu – voor de verandering een beetje meegaand opstel, dan buigt mijn bovenrug verder omhoog zoals bij Gollem uit Lord of the Rings. Mijn schouders, zie ik in een flinke hoek naar voren staan. Interessanter nog dan hoe het eruit ziet – ik wil helemaal niet op Gollem lijken! – is hoe het voelt. Het voelt best rustig, maar het voelt ook hard en stijf. Als een soort harde zekerheid. Het is enerzijds een krachtig en aantrekkelijk gevoel maar sinds ik die ontmoeting met hernieuwde bewegingsvrijheid heb gehad, voel ik de keerzijde sterk. In de gebolde houding voel ik bijvoorbeeld mijn schouderbladen niet meer en kan ze ook niet aansturen. Het gevolg: ik wil af van het verstikkende gevoel, ik wil zelfbeschikking en snak naar vrijheid, naar vrijheid in mijn eigen lijf!

De dynamische rug

Nu ik mezelf netjes uitlijn – naar het gedachtegoed van critical alignment, krijg ik mijn vrijheid weer terug. Pfffff, saved.

Tijd voor een lekkere serie asana’s in beweging – zonder keurslijf!

Critical Alignment Yoga, K.U.Z. Ken u zelf, Ontspanning

Bang?

Ik hoor vaak beweren dat angst de grote reden is om dingen niet doen. Bijvoorbeeld, ik zeg maar wat, een moeilijke yogahouding, maar ook het uit de comfort zone stappen. Onbekende dingen ondernemen dus.

Of machteloos?

Ik ben er niet zo zeker van dat angst hier de grote boosdoener is. Onlangs observeerde ik mijn kleine meisje van zestien maanden. Ze oefent zichzelf in staan. Ik zag hoe ze zich aan een kastje omhoog werkte en dapper met haar handjes aan een handvat, een tijd bleef staan. Na enige tijd begon ze te piepen. Ik geloof in het model dat je kinderen vaak het beste helpt door niet te helpen. Vast ook vanuit mijn luiheid. In ieder geval besloot ik haar nog maar even te laten staan. Vanuit een ooghoek zag ik haar frustratie groeien en hoorde het piepen overgaan naar huilen. Ze had duidelijk geen idee hoe ze uit haar nieuw verworven houding moest komen. Terwijl ik haar dan toch maar terug op haar billen hielp, herinnerde ik me dat ik dit ook bij de oudste gezien had. En toen viel het kwartje. Dit had met angst niks te maken, maar met machteloosheid. Ineens snapte ik ook mijn eigen ‘black-outs’ in complexere yogahoudingen.

Waarom is dit interessant?

Zowel angst als machteloosheid levert een negatief gevoel op en daar willen we vanaf. Niets menselijks is ons vreemd. Maar hoe kom je ervan af? Angst wordt al snel iets waar je je overheen moet zetten. Je moet maar leren vertrouwen en visualiseren dat het goed komt. Als je machteloos bent, dan heb je iets niet, namelijk macht en ligt de remedie dus voor de hand. Je wil namelijk iets bij machte worden en bijvoorbeeld je vaardigheden verbeteren. Het zijn nuanceverschillen, maar wat mij betreft wel fundamentele. Vooral omdat de tweede tot constructievere oplossingen leidt – op een breder vlak en op langere termijn. Driewerf hoera dus.

Voorbeeldje graag

Ik sta op mijn kop op een hoofdstandbankje. Zie plaatje elders. De opdracht is om door te bewegen naar een boogje, met het hoofd nog steeds op het bankje maar de voeten achter het hoofd op de grond. Tijdens de beweging kom ik  onbekende, oncontroleerbare stukken tegen. Me er gewoon een paar keer doorheen werpen – want de leraar belooft me dat ik niet in stukken op de grond zal eindigen, doet wonderen en vergroot ook mijn vertrouwen. Het levert echter ook best een gevoel van los zand op. Vaak herhalen is dan een optie. Liever probeer ik om in andere houdingen mijn fijne motoriek en coördinatie in die onbekende stukken te bemachtigen. Zo nu en dan waag ik een nieuwe poging en meet mijn vorderingen. En jaaa dat levert het vertrouwde vrije, sterke, soepele gevoel op dat yoga zo verslavend maakt.

Zo lijf – zo geest

Het zou me niet verbazen als diezelfde blokkering optreedt in sociale situaties. Soms vanuit angst, vaker vanuit onwetendheid, machteloosheid. Als ik me te lang opsluit als ik een boek aan het schrijven ben, dan voel ik me daarna een tikkie contactgestoord. Ik moet letterlijk mijn sociale vaardigheden weer slijpen.

Wat me ook aannemelijk lijkt, is dat een verkeerde houding tot frustratie en depressieve gevoelens kan leiden. Simpelweg omdat je lichaam een beetje vreemd voor je wordt. Dat is niet per se ernstig, wel frustrerend. Zonde toch? Tot ziens op de yogamat dus?

K.U.Z. Ken u zelf, Ontspanning

Nog een managementboek of je lijf?

Even die piramide van Maslow erbij pakken. 1. Fysiologische behoeften? Check. Done that. Been there. 2. Veiligheid? Check. 3. Affectie? Zit ook wel snor. 4. Erkenning? Blijft een raar ding. 5. Zelfontplooiing. Werk ik aan. Maar hoe?

Zelfontplooiing dus

Een spiral dynamicsmodel
Een spiral dynamicsmodel

Eens een andere piramide ernaast. De nieuwe van Maslow of bijvoorbeeld deze hiernaast uit de Spiral Dynamicshoek. Essentie van beide modellen? Iets drijft ons steeds verder. Als het een zekerheid is, gaan we op zoek naar het volgende. Het kan altijd beter, mooier, echter, rustiger, sneller, maximalerder.

Iedereen volgt hierin zijn eigen weg. Sommigen geloven het wel en nestelen zich stevig vast in hun comfort zone. De lezer van deze tekst waarschijnlijk niet. Die zoekt. Die wil best iets meer of anders. Ik ook. Ik zoek me suf of beter gezegd ik zoek me blij. Ik lees, luister Stephen Covey, Joost van der Leij, Iyengar, Herman van Veen, Annejet, biografie na biografie.

Au

Gisteravond las ik niet maar deed een schouderoefening om een kwartier later verbijsterd de yogamat om te ruilen voor een warm bad. In mijn schouder bleek verrekte veel pijn te zitten. Pijn die ik steeds ontweek door mijn schouder in een bochtje op te trekken. Dat was geen optie in deze oefening. Het gevolg vond ik vrij schokkend. Ik begon allerlei verdachte zaken in mijn arm te voelen. In zoverre verdacht omdat ik zelden iets voelde in mijn arm. Nu had ik warme handen vol tintelingen, tastzin en ook de sensatie dat mijn arm sliep en een vreemde van me was. Na mijn bad voelde ik ineens wel de narigheid in mijn schouder, zelfs bij simpele handelingen als schrijven en tanden poetsen.

Roofbouw?

Wel slim om daar zo omheen te bewegen! Of toch niet?

In mijn warme bad dacht ik ook nog aan wat Foppe de Haan ooit zei over het herkennen van toptalenten. Die, zei hij, kunnen pieken, zich ontwikkelen én – kunnen herstellen. Groei werkt bij de gratie van rust en herstel, onderstreepte hij.

Ik wil ook zo graag mijn eigen toptalentje worden. Betekent dat, dat herstel hoger op mijn hitlijst hoort. En roofbouw toch maar iets lager? En dat die pijntjes als het ware een bron van info zijn? Lijkt me wel.

En zo nam ik mij voor om vooral te blijven lezen maar ook nog veel yogalessen te volgen.

Critical Alignment Yoga, Psychosynthese

Je kern?

Bestaat er zoiets als je kern, een goedheid in jezelf waar je naar terug kan grijpen? Geen idee.

Wat ik wel weet, is dat het voor mij werkt om te doen alsof die bestaat. En dan vind ik het even niet zo belangrijk dat hij wetenschappelijk is aangetoond.

Het idee van een mooie kern bestaat al langer. Dichter Willem Kloos schreef al in 1885: Ik ben een God in ’t diepst van mijn gedachten. Afgelopen najaar kwam ik hem bijvoorbeeld ook tegen bij Mary de Lanoy. Ik was bij haar proefkonijn voor acht sessies psychosynthese. Zie http://www.psychosynthese.nl en de afbeelding. Ook deze theorie gaat er vanuit dat er zoiets bestaat als een goede, volwassen ik of  het echte zelf.

Psychosynthese-Ei

Allerlei ingesleten denkpatronen, in de  psychosynthese noemen ze die subpersonen halen je weg uit die kern.

Critical Alignment

In Gert’s yoga is er voor ingesleten patronen ook een hoofdrol weggelegd. Want ook in ons lijf liggen allerlei vaste gewoontes verankerd. Zo zeer zelfs, dat we de vervormingen kunnen zien én aanraken. Zoals daar zijn, de hoge schouders, de holle rug enzovoort.

Zou het zo zijn, dat als het lijf zich hieruit losweekt je veel makkelijker uhm lichter toegang krijgt tot je kern?

Why yoga?

Ontdek-je-plekje

Dit smaakt dus naar meer

Waarom yoga? Waarom Critical Alignment Yoga? Omdat het zo lekker is om je eigen lijf te herontdekken. Onder meer.

Deze zomer tijdens de yogaweek in Frankrijk vroeg yogaleraar Gert ons, onze schouderbladen los te laten hangen. Schouderbladen, schouderbladen? Ja waar die volgens de wetenschap in een menselijk lichaam zitten dat wist ik wel, maar dat is iets anders dan ze daadwerkelijk voelen. En laat ze dan maar eens los. Inmiddels een half jaar verder heb ik ze terug, voel er spanning in opkomen en kan die meestal weer kwijt.

Na mijn schouderbladen volgden:

  • dat stuk tussen mijn schouderbladen links en rechts van mijn ruggenwervel
  • de onderkant van mijn nek aan de achterzijde
  • een lagere basis in mijn rug van waaruit ik mijn hoofd voel bewegen
  • mijn atlas die beurs werd en daarna een beetje losser, opener, lichter
  • mijn hartstreek die uit zijn harnas ontsnapt lijkt
  • de handgreep uit mijn nek die zich terug trekt
  • plekjes her en der in mijn heupen
  • uhm mijn oksels

Laagje-voor-laagje

Het begin van een nieuwe ronde ontdek-je-plekje kondigt zich vaak maar lang niet altijd aan met zo’n beurs gevoel. Soms is een gebied gewoon ineens vrij en realiseer je je bijvoorbeeld ‘verhip inderdaad draag ik het gewicht van mijn hoofd laag in mijn bovenrug’. De eerste klap is een daalder waard of het blijkt slechts een topje van een ijsberg, meestal zitten er onder de eerste dikke laag nog heel wat te halen. Mensen die onbekend zijn met yoga denken dat je daaraan alleen plezier beleeft als je lenig en fit lijf hebt. Niets is minder waar. Juist beginners krijgen veel eer van hun werk. Maar pas op, een yogaholic ben je zomaar.

Het smaakt altijd naar meer

Yoga is een raar ding. Het is alsof je steeds een nieuwe worst wordt voorgehouden. Even krijg je een sneak preview van hoe het voelt om een soepelere onderrug te hebben. Maar als de gewenste aandacht en verzorging voor die onderrug niet volgt, dan voel je ineens wat je jezelf aandoet en wordt het daar juist beurs en houterig. Je gaat twee stapjes naar voren en dan weer een terug. Dat klinkt gemeen maar zo voelt het niet. Je kunt kiezen …, nog wat langer negeren en je voelt gewoon geen onderrug meer of vrolijk verder met ontdek-je-plekje.

Waar zitten mijn heupen?

Vaste prik hierbij is om op je kop op een hoofdstandbankje te staan. En dan je lijf te voelen, althans dat is het idee. Vooralsnog heb ik ondersteboven geen idee waar ik mijn heupen kan vinden. En daar krijg ik dus goede yoga- en leeflust van. Je zal het maar hebben.

Food for yogies, Ontspanning

Puddingtherapie I – Puddingmasker

Deze yogales maak ik voor jullie pudding. Ga rustig liggen en doe je ogen dicht. Het wordt een pudding zoals je in een puddingbroodje zou kunnen doen. Het recept is heel makkelijk, want ik kocht bij een goede banketbakker een mix en daar hoef ik alleen maar melk aan toe te voegen en het daarna op te warmen.

De pudding is een speciale pudding want het is jouw pudding en jij vindt hem – heel – lekker. Daarom wil ik je vragen nu verder met me mee te roeren en je jouw ideale pudding voor te stellen. In de mix zit een beetje vanille en suiker. Van beide net zoveel als jij lekker vindt. Het moet echt een pudding worden waarvan bij jou het water in de mond gaat lopen, die prettig verzadigt en een tevreden mens van je maakt. Ik vrees dat de pudding het broodje niet gaat halen, want uit het pannetje komt zo’n heerlijke geur … Ik ruik een warme lucht met zwoel en rijp amandel. Ik weet niet of er, naast de vanille ook amandel in jouw pudding zit. Misschien maakt amandel je helemaal niet zo blij als mij, maar een vleugje kaneel wel of een eetlepel honing. Alles is goed, het is jouw smulpudding. Probeer je de geur zo gedetailleerd mogelijk voor te stellen.

Voordat je de pudding ging maken, heb je anderhalf uur over de hei gewandeld. Het was zonnig maar nog flink koud en nu lust je wel wat, je hebt zelfs beretrek. Tijd om de pudding te proeven en je helemaal eigen te maken. Hij is nog prettig warm en ja hoor hij is zalig; rijk, romig, zacht en tegelijk spannend genoeg dankzij de vanille en de fijne zuiveltonen. Het water loopt je inderdaad in de mond.

De pudding als beeld wil ik vast houden bij de komende oefeningen. Ik denk dat je het makkelijk zult kunnen oproepen. Je hebt een gedetailleerde prent van de geur en geur is iets dat diep in ons geheugen, ons hoofd binnendringt. De specifieke plek van het geurcentrum in het hoofd zorgt daarvoor. Iedereen kent het wel; je ruikt iets en dat werpt je terug naar een moment uit het verleden. De zolder van je oma, de opslagruimte van ski’s en skischoenen op de wintersport. De geur van onze pudding roept een diepe associatie op met momenten van volle tevredenheid. De sensatie van de pudding heeft nog meer ingangen/aanknopingspunten: het water dat je in de mond loopt, de glimlach die het op je gezicht veroorzaakt, smaak, temperatuur en misschien zelfs wel het geluid van het roeren in het pannetje.

Misschien ben je zo liggend al behoorlijk tot pudding geworden. Ik wil je vragen daar eens mee verder te gaan. In hoeverre komt het gevoel in je gezicht overeen met die pudding. De pudding heeft nog een eigenschap die het voor verdere ontspanning zo bruikbaar maakt. De pudding is zacht maar geen pap. Hij veert net voldoende terug. Voel eens je wangen en het gebied rondom je wangen, je ogen, richting je kaken. Hoe hoog is het puddinggehalte daar? Tijd voor een puddingmasker…

Ontspanning

No Mind

Zojuist sprak ik mijn vader. De beste man woont in Osaka, Japan, is gepensioneerd en vindt het dus een aardige uitdaging om zichzelf te leren om minder te denken. Waarom weet hij nog niet. Maar ze zeggen dat dat je goed doet. Mijn vader was ooit een zeer nadenkende, rationele huisarts en dus ben ik enthousiast.

U zoekt dus de No Mind van Tom Cruise als Nathan Algren in de film The Last Samurai? Hij en ik vinden die film erg mooi. Ja, die No Mind zoekt hij!

Gelijk overspoel ik hem met het idee dat je lijf daarbij een goede hulp kan zijn.

* Niet denken wordt als snel net zoiets als de opdracht Denk niet aan een roze olifant. Probeer dat maar eens heftig en het enige dat je nog ziet, voelt, hoort en ruikt is … die roze olifant. Denk niet aan een roze olifant, door aan een blauwe olifant te denken werkt beter.

* Je lijf neemt makkelijk de rol van blauwe olifant op zich. Richt je aandacht bijvoorbeeld op je ogen. Je ogen hebben de handige eigenschap om steeds als je gaat denken te bewegen. Sterker, net voor je wilt gaan denken beginnen ze al en daar heb je wat aan. Ga op je rug liggen en sluit je ogen. Beweeg de ogen krachtig heen en weer. Zo voelt denken dus. Zo ongeveer. Opvallend is dat het gebied rondom de ogen daarbij verre van relaxed voelt. Dus daar komen die kringen vandaan. Je aandacht richten op de achterkant van je hoofd, specifiek dat stuk dat de grond raakt brengt de geest opvallend tot rust. Een van de ideeën daarachter is dat zich daar de visuele schors bevindt, maar dat zoeken we nog even verder uit.

* Een alternatief is om je aandacht te richten op de prana, zeg maar de energie die er door je lijf dwarrelt. Vooral in je handpalmen en vooral na een beetje inspanning kun je dat makkelijk voelen. Het voelt als tintelen. Als je voet slaapt, of je hand wordt datzelfde tintelen heel sterk. Dat gevoel dus in lichte mate neem je makkelijk in je handen waar. Zoek ook de prana op in je polsen, onderarmen, bovenarmen en wellicht zelfs de borststreek.

Met dank aan Gert van Leeuwen en Heiltje Vooys. Zie www.criticalalignment.nl