Mijn idee is om de komende tijd de polyvagaal-leer meer te integreren in mijn lessen. De waarde van dat idee wil ik hier graag toetsen.
Laat ik beginnen met mijn grote reden om te twijfelen. Deze theorie is een schat, met ongekende exploratiewaarde; een stevige grond, van waaruit heel nauwkeurig te volgen is wat er in lijf zoal gebeurt. Ik ben hierover ongekend enthousiast. En precies dat brengt me aan het twijfelen. Ik ga dan uit mijn dak en als ik uit mijn dak ga ben ik minder stevig hier en als ik minder stevig hier ben, geleid ik minder verbonden. Ik mag graag – als onderdeel van mijn toetsingsproces, het etymologisch woordenboek open slaan. In dit geval zocht ik het woord ‘enthousiasme’ op. Ik wist al iets over de betekenis van het woord, maar had niet meer helder wat ik ook alweer wist. Dit lees ik onder andere: het woord heeft wortels in ‘enthousiazein’. Dit betekent ‘door een god bezeten of buiten zinnen zijn’. Dat raakt het precies. Als ik buiten zinnen ben, geleid ik als yogajuf niet werkelijk stevig. Dat ik dit nu doorzie, stemt me optimistisch en opent de weg naar de waarde om deze leer wel te vervlechten in mijn lessen.
Dit is natuurlijk omdat de precieze yogastijl die ik geef, mezelf tot op het bot raakt. Dat doet het op een wijze die ik verstandelijk niet kan bevatten. Wat hierbij ondermeer zo tot me spreekt, is wat er al vanzelf gebeurt in ons lijf, als we ontspannen. En daarover gaat de polyvagaaltheorie precies. Het gaat over de mateloze kwaliteiten van ons autonoom zenuwstelsel. Dit stelsel reguleert spanning, ontspanning. Hoe kan ik als yogajuf daar niet gefascineerd door zijn? De belangrijkste reden voor mensen om naar een yogales te gaan is tenslotte … ontspanning.
Hierbij komt dat de theorie niet droog, plat geslagen en levenloos is. In tegendeel; de uitwerking ervan door Deb Dana is zooooo belichaamd én ‘spot on’ te volgen met lijf. Dat kan in potentie onze rusteloze mind-delen nog zoveel meer rust geven.
Juist dat geruststellende van kloppende theorie is de kracht van Critical Alignment Yoga. ‘CAY makes sense’ was ooit mijn slogan op een folder en raakt voor mij nog steeds de essentie van de onderscheidende kracht van deze vorm van yoga ten opzichte van andere vormen. De kloppendheid van de polyvagaaltheorie heeft mij in het verleden geholpen en helpt mij momenteel weer enorm. Het helpt me vooral om mijn bevriezingen en soms ineenstortingen beter te verkennen. Ik kan nu veel intiemer zijn met de niet-verbinding. Nee dat klopt niet, die herkende ik al. Het is, dat ik nu veel beter kan overzien, wat de freeze en flop&drop doen. In die toestand is het simpelweg niet mogelijk om te verbinden, ook niet met mezelf. Ook niet met mijn cognitieve delen. En dat is precies wat deze toestand zo ingewikkeld maakt. Je kunt jezelf nauwelijks meer op de rit krijgen. Letterlijk. Cognitieve escapes werken niet en mezelf kalmeren ook niet. Dat was mijn populairste strategie, maar hielp geen zak. Sterker; het bracht me nog dieper in de put. Het enige wat werkt is ‘mobiliseren’.
Als ik hierover twee jaar geleden ook al las, waarom deelde ik het dan toen niet? Ik had toen meer last van bovenstaande twijfel. Maar ja, toen kwam ik afgelopen zomer in een crisis terecht. Daar ben ik al een heel stuk doorheen geklauterd en ik stap dapper verder. De inzichten dankzij vooral de oefeningen die bij de polyvagaalleer horen, helpen hierbij enorm. Ze geven bovendien extra groei. Verder nodigt dit proces me uit om meer en meer mijn eigen verantwoordelijkheid te herkennen. Feitelijk om de verbinding met mezelf veel zorgvuldiger te volgen. En dus ben ik regelmatig met de vragen ‘wat wil ik?’ ‘hoe klopt het voor mij?’. Ik luister voor de antwoorden minder van buiten naar binnen en veel meer van binnen naar buiten.
Zo is kraakhelder geworden dat ik ‘Lijf’s’ reuzegaaf vind. De herkenning hoe lijf blijkbaar steunend is, maakt me gewoon zielsgelukkig. Anderen hierbij zuiver mogen geleiden, maakt me blij tot in de puntjes van mijn tenen.
Dit gaat hand in hand met het nog intiemer volgen, van wat lijf mij vertelt. Specifiek over het wel/niet in verbinding blijven. En ook over de orde hierin, de natuurlijke orde.
Hierbij heb ik een specifieke benieuwdheid, die je deze week ook in mijn lessen tegenkwam. Kan er een lokale ineenstorting zijn? Bijvoorbeeld in je rechtervoet of linksonder in je rug. Anders geformuleerd; kunnen segmenten of beweegpatronen (deels) lethargisch worden? Wordt vervolgd.
