Hier eerst een zeer beknopte uitleg over de polyvagaal-leer
Het zenuwstelsel is een netwerk bestaande uit tastbare zenuwkabels, ’informatiestrengen’. Een deel van dit stelsel luistert naar onze wil. Als je een kopje thee op wilt tillen, dan gebeurt dat. Het autonome deel van dit stelsel luistert niet naar onze wil. Vroeger werd onderscheiden dat er een sympatisch en parasympatisch deel was. Het eerste regelt actie en ook fight en flight. Het tweede reguleert ‘rest & digest’. De inzichten zijn inmiddels veel verfijnder.
De belangrijkste verfijning is, dat er een hiërarchie in het systeem zit. Daarvoor wordt het beeld van een ladder gebruikt. De bovenste toestand wordt ventraal vagaal genoemd. Dat is onze ontspannen toestand, waarin we bijvoorbeeld veel verbinding ondervinden met onszelf, de wereld om ons heen en het spirituele. Lager op de ladder volgt de sympatische toestand. Hierbij schakelt ons systeem over naar actie. Als dat flink wordt aangewakkerd komen we in fight en flight. De genoemde verbindingen zijn er dan niet meer. Onze aanwezigheid wordt leeg. Onderaan de ladder bevindt zich de dorsaalvagale toestand, gekenmerkt door ‘freeze’, dan wel ineenstorting.
Dit zijn de grondbeginselen van deze leer. Maar die bevat nog veel meer. Denk hierbij aan neuroceptie, verbinding, context, hoe verhalen tot stand komen. Het is werkelijk mateloos boeiend om te herkennen, wat deze toestanden met ons doen.
Hoezo vagaal?
Genoemd naar de zwerfzenuw, de vagebond onder de grote hersenzenuwen, die allesbepalend is, als het op ontspanning aankomt.
