Een gevoel van tevredenheid koppelen aan je adem tijdens yogaoefeningen werkt goed. Je traint jezelf zo om ook in het dagelijks leven lastige situaties met een gevoel van tevredenheid en dus lichtheid te benaderen. Het klinkt zo makkelijk, maar is dat het ook?
Ik vind tevredenheid een raar ding. Het is niet echt emotie, maar meer een gemoedstoestand. Als je die toestand wilt beschrijven lijkt er niet zoveel te zeggen. Het is iets sereens, stils en rustig.
Eens kijken naar de tegenpool. Wat voel je als je ontevreden bent? Dat is veel krachtiger en dynamischer met allerlei aspecten zoals boosheid, frustratie en verdriet. Als je ontevreden bent ga je ook makkelijk van alles doen; stampen, zuchten, mopperen, vloeken en boze brieven schrijven. Daarmee vergeleken is tevredenheid, maar doodsaai. Als je ontevreden bent, voel je echt dat je leeft, het geeft zelfs drive aan je bestaan.
Niet zo gek dus dat tevreden zijn veel moeilijker is, dan ontevreden zijn. Ik heb tevreden zijn (opnieuw?) moeten leren. Juist omdat het een klein gevoel is. En nu ontdek ik steeds meer dat het dan wel klein is maar veel meer houvast biedt. Ontevredenheid is een groter gevoel, maar ook nogal grillig en destructief. Nee, dan is dat tikje saaie maar tegelijkertijd diepe, vertrouwde en zelfs wijze tevredenheid, zo gek nog niet.
Als toegift nog wat gedachtekronkels
Kronkel 1: Keuzestress
Ik ving gisteren op BNR een gesprek op over keuzestress. Vroeger toen we bijvoorbeeld alleen de PTT nog hadden voor brieven en bellen konden we daar lekker ontevreden over zijn. Vandaag de dag kun je kiezen tussen een tiental providers en een veelvoud aan belbundels. Werkt het niet zoals je wilt, dan heb je zelf verkeerd gekozen. Ontevreden zijn is vandaag de dag veel vaker onterecht. Een theorie is dat dit juist voor stress zorgt. Interessant.
Kronkel 2: De winst van conflicten en zelfmutilatie
Dat ontevredenheid een krachtige, rendabele emotie is wordt door meer theorieën onderstreept. Zo zou je kunnen stellen dat sommige mensen gebaat zijn bij conflicten. Niet alleen vanwege handel of status die daaruit voortvloeit maar simpelweg omdat het een groot en machtig gevoel oplevert. Over een extremere variant daarop las ik in boektijdschrift DUF. Het verhaal ging over zelfmutilatie. Het heeft van alles met ontevredenheid en – gebrek aan – voelen te maken. Mensen vertelden dat ze zichzelf verwonden omdat ze zo tenminste iets voelen. Beide voorbeelden geven iets meer inzicht in de behoefte aan groot gevoel. Of wellicht niet meer inzicht maar wel meer begrip.
Kronkel 3: ‘Wat een drama!’
Hier thuis hebben we iets bedacht als ontevredenheid uit de hand loopt. Als iemand blijft hangen in gemopper of getier, bevestigt de ander de ellende met een ‘jee, wat een drama zeg’ of ‘wat ontzettend naar voor je’. Dit werkt als een lachspiegel en daagt uit om aandacht te schenken aan knappere zaken. Gek genoeg leveren die paar echte drama’s in ons bestaan helemaal geen gemopper op, maar roepen juist een constructieve houding op.
